Navigeren door de Storm: De Nieuwe ZZP-Wetgeving 2025 en de Gevolgen voor Recruitment in Nederland

Wat Er Nou Precies Verandert: De Harde Feiten

Vanaf 1 januari 2025 kijkt de Belastingdienst met een vergrootglas naar schijnzelfstandigheid. Zie je een ZZP-opdracht die eigenlijk gewoon een dienstverband is? Dan volgen er naheffingen. Mogelijk zelfs boetes voor de opdrachtgever. De Wet VBAR – die dus in 2026 moet komen, al is de Tweede Kamer er nog niet helemaal uit – gaat de spelregels nóg duidelijker maken. Tenminste, dat is de bedoeling.

Het belangrijkste punt? Er komt een 'rechtsvermoeden' van een arbeidsovereenkomst als je uurtarief onder de €32,24 tot €33 (exclusief BTW) zit. Wat betekent dat? Simpel: de ZZP'er kan dan claimen dat-ie eigenlijk werknemer is, en dan moet de opdrachtgever maar bewijzen van niet. Best een omgekeerde wereld.

De beoordeling zelf wordt holístisch, zoals ze dat noemen. Meerdere criteria tellen mee: A) Werkinhoudelijke aansturing – hoeveel controle heeft de klant over hoe je je werk doet? B) Organisatorische inbedding – ben je geïntegreerd in de organisatie zoals een gewone werknemer? En C) Werk je voor eigen rekening en risico? Draag je ondernemersrisico's? Dat laatste is juist een contra-indicatie voor een dienstverband.

En hier wordt het interessant. De Hoge Raad heeft in februari 2025 (die Uber/FNV-uitspraak, je weet wel) bepaald dat 'extern ondernemerschap' vanaf het begin volwaardig meetelt. Heb je meerdere klanten? Doe je aan marketing? Investeer je in je bedrijf? Dat weegt nu zwaarder mee, niet alleen als tie-breaker aan het eind. Dat's best een verschuiving.

Voor 2025 geldt gelukkig een zachte landing. De Belastingdienst gaat vooral waarschuwen en corrigeren. Naheffingen kunnen wel vanaf 1 januari 2025, maar boetes? Die komen er pas als je echt je best niet doet. Vanaf 2026 wordt het menens. Dan komen de boetes wél.

• Versterkte handhaving Wet DBA: 1 januari 2025
• Beoogde start Wet VBAR: 1 januari 2026 (onder voorbehoud)
• Rechtsvermoeden dienstbetrekking: onder €32,24-€33/uur excl. BTW
• Beoordelingscriteria: werkinhoudelijke aansturing, organisatorische inbedding, eigen rekening en risico, plus extern ondernemerschap
• Modelovereenkomsten: die van vóór 6 september 2024 blijven geldig tot eind 2029, mits je ze in de praktijk ook echt naleeft. De Belastingdienst keurt geen nieuwe meer goed. En die constructies met 'vrije vervanging'? Al sinds 1 januari 2024 niet meer geldig

De Cijfers Liegen Niet: ZZP'ers Stemmen Met Hun Voeten

Wat zeggen de statistieken? Nou, ze zijn niet bepaald vrolijk. De KVK ZZP-monitor van april 2025 laat een stijging zien van 24% in het aantal ZZP'ers dat ermee stopt. Tegelijkertijd daalde het aantal starters met 19% vergeleken met april 2024. Dat patroon zagen we ook al in januari en maart 2025.

Het CBS deed er nog een schepje bovenop. In Q1 2025 daalde het aantal ZZP'ers voor het eerst jaar-op-jaar sinds 2013. Vooral ZZP'ers die arbeid aanbieden voelden de klap: van 1,073 miljoen in Q1 2024 naar 1,056 miljoen in Q1 2025. Opvallend detail: het aantal ZZP'ers dat overstapt naar flexibele dienstverbanden is bijna verdubbeld.

Maar – en dit is belangrijk voor ons – niet alle sectoren lijden even hard. Zorg en Bouw? Die zien dalingen. Maar ICT & Media? Die sector toont veerkracht. In maart 2025 alleen al kwamen er bijna 500 ZZP'ers bij. Het totaal in de ICT steeg van 73.000 (Q1 2024) naar 80.000 (Q1 2025). Dat geeft hoop.

Wat Dit Betekent Voor Recruitmentbureaus (Spoiler: Het Wordt Druk)

Voor bureaus zoals PotentialPeak Placements die ZZP'ers bemiddelen? Dit wordt een uitdaging. Meerdere uitdagingen, eigenlijk.

Ten eerste: de administratieve rompslomp neemt toe. Je moet de aard van opdrachten veel nauwkeuriger beoordelen en documenteren. Dat betekent bewijs verzamelen van 'extern ondernemerschap' – heeft die ZZP'er meerdere klanten, doet-ie aan marketing, investeert-ie? Allemaal zaken die je moet kunnen aantonen.

Contractuele risico's worden groter. Afhankelijk van je model – tussenkomst of bemiddeling – kun je direct of indirect aansprakelijk worden gesteld. Je rol als adviseur wordt crucialer. Zowel opdrachtgevers als ZZP'ers verwachten dat je ze correct informeert. En terecht.

Dan is er de potentiële krimp van de markt. Sommige opdrachtgevers worden voorzichtiger, wat de pool van opdrachten kan verkleinen. Of ze kiezen voor payroll- en uitzendconstructies. Dat verandert het speelveld behoorlijk.

Maar de grootste uitdaging? De onzekerheid zelf. De KVK ZZP Monitor van april 2025 laat zien dat 9 van de 10 ZZP'ers en opdrachtgevers op de hoogte zijn van de strengere handhaving. Klinkt goed, toch? Maar 1 op de 3 ZZP'ers maakt zich zorgen. Bij opdrachtgevers is dat zelfs 2 op de 5. Bijna de helft van de ZZP'ers vreest verlies van vrijheid en opdrachten. Circa 2 op de 3 opdrachtgevers vreest administratieve lasten en personeelstekorten.

En hier wordt het echt interessant: er is een perceptiekloof. Ongeveer 90% van de ZZP'ers vindt zichzelf geen schijnzelfstandige. Logisch, want wie ziet zichzelf zo? Maar slechts 50% van de opdrachtgevers heeft dat vertrouwen over de ZZP'ers die ze inhuren. Die kloof leidt tot terughoudendheid. 10% van de ZZP'ers overweegt te stoppen. En 1 op de 3 opdrachtgevers overweegt te stoppen met het inhuren van ZZP'ers – 22% kiest nu al voor alternatieven.

De Onbedoelde Gevolgen: Als de Remedie Erger Is Dan de Kwaal

Hier komt de angel. Er zijn zorgen – terechte zorgen – over hoe zwaar deze wetgeving in de praktijk wordt toegepast.

Vrees voor te strikte interpretatie is reëel. Wat doet dat met innovatie en specialisme? Zelfs de Raad van State uitte twijfels of de Wet VBAR de beoordeling daadwerkelijk zou vereenvoudigen. Dat zegt genoeg.

De perceptie van 'heavy-handedness' speelt ook mee. Legitieme ondernemers voelen zich onder druk gezet. Neem criteria zoals 'organisatorische inbedding' – in projectgebaseerde IT-omgevingen is dat lastig te beoordelen. Ben je ingebed omdat je meedraait in het team, of ben je gewoon een professional die zijn werk doet? Het verschil is niet altijd zwart-wit. Sommige ZZP'ers voelen zich gedwongen payrollconstructies te accepteren, ook al willen ze dat eigenlijk niet.

En dan is er het risico van over-correctie. Opdrachtgevers die, uit angst voor misclassificatie, onnodig strenge voorwaarden opleggen. Of ZZP'ers richting dienstverband duwen terwijl dat helemaal niet nodig is. Dat ondermijnt de flexibiliteit en het ondernemerschap waar de ZZP-markt juist om draait. Een appeltje voor de dorst wordt dan een vergiftigd appeltje.

Wat Nu Voor PotentialPeak Placements?

De komende periode wordt spannend. Voor PotentialPeak Placements betekent dit: proactief zijn of achterblijven. We moeten de wetgeving op de voet volgen, contracten en processen aanpassen waar nodig, en – misschien wel het belangrijkste – transparant communiceren met zowel klanten als kandidaten. Geen mooie praatjes, gewoon de feiten. Ondanks alle uitdagingen is er ook goed nieuws. Onze focus op IT, waar de vraag naar specialisten nog steeds groeit en het aantal ZZP'ers toeneemt, biedt kansen. Echt waar. Maar alleen als we onze huiswerk doen: gedegen voorbereiding, heldere communicatie, en ons positioneren als de expert in compliance. Niet als de bureau die de kat uit de boom kijkt, maar als degene die weet hoe de hazen lopen. Zo navigeren we door deze storm. En wie weet komen we er sterker uit.